Việc Chính phủ ban hành dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 08/2022/NĐ-CP là một bước tiến quan trọng nhằm cải cách thủ tục hành chính (TTHC), tăng cường phân quyền cho địa phương trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (BVMT), và đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc áp dụng các chính sách mới của Luật BVMT năm 2020.

I. Bối cảnh và nội dung chính của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP

Nghị định số 08/2022/NĐ-CP được ban hành nhằm quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT, nhằm đảm bảo tính đồng bộ giữa các quy định pháp luật về môi trường. Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường (BTNMT) đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, và địa phương trong việc phổ biến các quy định mới, giải đáp vướng mắc, và đôn đốc các đơn vị liên quan ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai đã nảy sinh một số vấn đề cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với yêu cầu thực tế và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực BVMT. Những sửa đổi này không chỉ giúp đơn giản hóa TTHC, mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân.

II. Các điểm sửa đổi chính

1. Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho địa phương Việc sửa đổi Nghị định số 08/2022/NĐ-CP sẽ tạo điều kiện cho các địa phương có nhiều quyền hạn hơn trong công tác quản lý và xử lý các vấn đề bảo vệ môi trường (BVMT), đặc biệt là trong các dự án có quy mô nhỏ hoặc vừa. Điều này giúp giảm bớt thủ tục hành chính (TTHC), tạo sự linh hoạt và nhanh chóng trong giải quyết các vấn đề liên quan đến ĐTM (Đánh giá Tác động Môi trường) và GPMT (Giấy phép Môi trường). Thay vì phụ thuộc quá nhiều vào cấp trung ương, các địa phương sẽ có thẩm quyền quyết định nhiều hơn trong việc cấp giấy phép và quản lý các dự án liên quan đến môi trường.

2. Quy định về dự án chuyển đổi đất trồng lúa nước Hiện tại, theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, các dự án chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa từ hai vụ trở lên phải thực hiện ĐTM. Tuy nhiên, quy định này đôi khi không hợp lý đối với các dự án có quy mô nhỏ. Do đó, dự thảo Nghị định sửa đổi đang nghiên cứu bổ sung “cận dưới” của quy mô chuyển đổi để giảm bớt đối tượng phải thực hiện TTHC này, nhằm tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và địa phương.

3. Nâng quy mô khai thác tài nguyên nước Hiện nay, các dự án khai thác nước dưới đất từ 10 m³/ngày trở lên hoặc nước mặt từ 100 m³/ngày trở lên đều phải thực hiện ĐTM. Một số ý kiến đã đề nghị nâng mức quy mô này nhằm giảm bớt gánh nặng về TTHC cho doanh nghiệp. Điều này được cho là cần thiết để giảm chi phí và thời gian cho các dự án có quy mô nhỏ trong lĩnh vực khai thác tài nguyên nước, đồng thời vẫn bảo đảm yếu tố bảo vệ môi trường.

4. Điều chỉnh quy định đối với dự án chăn nuôi quy mô công nghiệp Hiện tại, các dự án chăn nuôi gia súc, gia cầm từ 1.000 đơn vị vật nuôi trở lên phải thực hiện ĐTM do thuộc thẩm quyền của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Tuy nhiên, số lượng dự án thuộc nhóm này khá lớn và đôi khi gây quá tải cho cấp trung ương. Do đó, dự thảo Nghị định sửa đổi đề xuất nâng ngưỡng công suất để phân quyền mạnh hơn cho địa phương trong việc giải quyết các TTHC liên quan.

5. Quy định về dự án sản xuất linh kiện điện tử Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đã quy định rõ các dự án sản xuất linh kiện, thiết bị điện tử có công suất từ 1 triệu thiết bị/năm hoặc 1.000 tấn sản phẩm/năm thuộc nhóm phải thực hiện ĐTM cấp trung ương. Tuy nhiên, đặc thù của loại hình này chủ yếu là đầu tư vào các khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Vì vậy, việc sửa đổi Nghị định sẽ tập trung vào giảm bớt TTHC liên quan đến loại hình này để giảm thiểu chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.

6. Cấp giấy phép môi trường (GPMT) Một trong những điểm nổi bật của Nghị định sửa đổi là việc tinh giản các TTHC liên quan đến việc cấp GPMT. Hiện nay, mọi dự án có phát sinh nước thải, khí thải, hoặc chất thải nguy hại đều phải xin GPMT. Dự thảo Nghị định mới có thể sẽ bổ sung quy định rõ ràng hơn về đối tượng phải cấp GPMT, tránh việc yêu cầu không cần thiết đối với các dự án quy mô nhỏ và các cơ quan hành chính.

7. Điều chỉnh quy định về tham vấn cộng đồng trong ĐTM Theo quy định hiện tại, việc tham vấn cộng đồng được yêu cầu khi lập báo cáo ĐTM, nhưng chưa có quy định cụ thể về số lượng người dân phải được lấy ý kiến. Điều này đôi khi dẫn đến thiếu sót trong việc tham vấn đủ đại diện của cộng đồng bị tác động. Dự thảo Nghị định sửa đổi sẽ quy định cụ thể hơn về số lượng và thời hạn thực hiện tham vấn, bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình này.

8. Điều chỉnh quy định về dự án mở rộng quy mô Hiện tại, việc xác định dự án “mở rộng quy mô, nâng cao công suất” theo quy định của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP vẫn còn chưa rõ ràng, gây khó khăn trong thực hiện. Nghị định sửa đổi sẽ cung cấp hướng dẫn cụ thể hơn để tránh việc hiểu sai hoặc áp dụng không đồng nhất giữa các cấp quản lý.

9. Quy định về bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên Dự thảo Nghị định sửa đổi cũng bổ sung và hoàn thiện quy định về bảo vệ môi trường đối với di sản thiên nhiên, một chính sách mới trong Luật BVMT. Điều này tạo ra khung pháp lý chặt chẽ hơn để bảo vệ các khu di sản khỏi tác động tiêu cực từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh xung quanh.

III. Dịch vụ của NGO International Co., Ltd.

Với sự thay đổi của Nghị định, các doanh nghiệp sẽ phải thích ứng với các quy định mới về BVMT. NGO International Co., Ltd. cung cấp giải pháp toàn diện về môi trường cho các doanh nghiệp, bao gồm:

• Tư vấn Đánh giá tác động môi trường (ĐTM): Hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện ĐTM theo đúng quy định của pháp luật.
• Tư vấn cấp Giấy phép môi trường (GPMT): Đảm bảo các doanh nghiệp hoàn thành các thủ tục cần thiết để được cấp GPMT, giúp doanh nghiệp tránh vi phạm quy định.
• Giải pháp quản lý nước thải và tài nguyên nước: Cung cấp các hệ thống và giải pháp tiên tiến cho quản lý, xử lý nước thải và khai thác tài nguyên nước bền vững.
• Dịch vụ đăng ký môi trường: Hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các thủ tục đăng ký môi trường cho các dự án mới hoặc điều chỉnh các dự án hiện tại.