TÁC HẠI CỦA NƯỚC THẢI THỰC PHẨM – ĐỒ UỐNG ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG VÀ CON NGƯỜI

Ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống, đặc biệt là sản xuất bia và tinh bột, là một trong những ngành phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, quá trình sản xuất này cũng tạo ra lượng nước thải lớn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người nếu không được xử lý đúng cách.

1. Thành phần trong nước thải từ ngành thực phẩm và đồ uống

Nước thải từ ngành thực phẩm và đồ uống, đặc biệt là từ sản xuất bia và tinh bột, chứa nhiều chất hữu cơ và các chất hóa học khác. Một số thành phần phổ biến bao gồm:

• Chất hữu cơ: Bao gồm carbohydrate, protein, và chất béo từ nguyên liệu thô. Các chất này có khả năng phân hủy nhanh chóng, gây mùi hôi và thiếu oxy cho nguồn nước.
• Chất rắn lơ lửng (SS): Từ cặn bã của nguyên liệu thực phẩm, bã bia, và tinh bột còn sót lại trong quá trình sản xuất.
• Chất dinh dưỡng: Nitơ và photpho có trong nước thải từ sản xuất tinh bột và bia có thể gây ra hiện tượng phú dưỡng khi thải ra sông hồ.
• Chất hóa học: Bao gồm các chất tẩy rửa, phụ gia, và chất ổn định sử dụng trong quá trình sản xuất, vệ sinh nhà xưởng.

2. Tác hại của nước thải từ ngành thực phẩm – đồ uống đối với môi trường

Nước thải từ sản xuất bia và tinh bột gây nhiều vấn đề nghiêm trọng cho môi trường, cụ thể:

• Ô nhiễm nguồn nước: Nước thải chứa lượng lớn chất hữu cơ có thể gây thiếu oxy trong các nguồn nước tiếp nhận (hiện tượng giảm BOD – nhu cầu oxy sinh học), làm suy giảm chất lượng nước. Điều này ảnh hưởng đến sự sống của các loài sinh vật dưới nước.
• Hiện tượng phú dưỡng: Nước thải từ ngành sản xuất thực phẩm, đặc biệt là sản xuất tinh bột và bia, chứa nhiều chất dinh dưỡng như nitơ và photpho, có thể gây ra hiện tượng phú dưỡng (eutrophication) trong sông hồ. Phú dưỡng dẫn đến sự phát triển quá mức của tảo, làm giảm lượng oxy trong nước và gây chết hàng loạt các loài sinh vật thủy sinh.
• Tích tụ cặn bã và ô nhiễm đất: Các chất rắn lơ lửng trong nước thải khi thấm vào đất có thể làm tắc nghẽn các khe đất, làm giảm khả năng thấm nước và giảm độ phì nhiêu của đất. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến cây trồng và hệ sinh thái đất.

3. Nước thải từ sản xuất bia

Quy trình sản xuất bia sử dụng lượng nước lớn và thải ra một lượng nước thải đáng kể chứa nhiều chất hữu cơ và cặn bã. Các tác động tiêu cực của nước thải bia bao gồm:

• Giảm oxy trong nước: Nước thải từ sản xuất bia chứa nhiều chất hữu cơ dễ phân hủy, khiến vi sinh vật trong nước tiêu thụ nhiều oxy hơn để phân hủy các chất này, dẫn đến hiện tượng thiếu oxy, ảnh hưởng xấu đến sinh vật thủy sinh.
• Tạo mùi hôi: Các chất hữu cơ trong nước thải bia khi phân hủy tạo ra mùi hôi khó chịu, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường xung quanh khu vực xả thải.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về giải pháp xử lý nước thải bia, hãy xem bài viết: Giải pháp xử lý nước thải bia

4. Nước thải từ sản xuất tinh bột

Nước thải từ quá trình sản xuất tinh bột có hàm lượng chất hữu cơ cao, đặc biệt là carbohydrate. Các vấn đề chính bao gồm:

• Ô nhiễm nguồn nước: Lượng carbohydrate trong nước thải cao làm tăng chỉ số BOD và COD (nhu cầu oxy hóa học), khiến nguồn nước dễ bị suy thoái, ảnh hưởng đến sinh thái.
• Hiện tượng phú dưỡng: Do chứa nhiều nitơ và photpho, nước thải từ sản xuất tinh bột cũng là nguyên nhân gây ra hiện tượng phú dưỡng, dẫn đến tình trạng bùng nổ tảo trong nước và suy giảm hệ sinh thái thủy sinh.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về giải pháp xử lý nước thải tinh bột, hãy xem bài viết: Giải pháp xử lý nước thải tinh bột

5. Tác hại đối với sức khỏe con người

Không chỉ ảnh hưởng đến môi trường, nước thải từ ngành thực phẩm và đồ uống còn gây hại trực tiếp đến sức khỏe con người nếu không được xử lý đúng cách:

• Nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm: Nước thải chưa qua xử lý có chứa nhiều vi khuẩn và vi sinh vật có hại. Khi tiếp xúc hoặc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm, con người có thể mắc các bệnh liên quan đến tiêu hóa và da.
• Ảnh hưởng đến chất lượng không khí: Sự phân hủy của chất hữu cơ trong nước thải có thể tạo ra khí metan và hydro sulfide, gây mùi hôi thối và ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe hô hấp.
• Ngộ độc thực phẩm: Khi các kim loại nặng và chất hóa học từ nước thải thực phẩm ngấm vào nguồn nước tưới tiêu, chúng có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn, gây ra ngộ độc thực phẩm và các vấn đề sức khỏe khác.

6. Trách nhiệm xử lý nước thải của doanh nghiệp

Các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm và đồ uống phải có trách nhiệm xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường, cụ thể:

• Áp dụng hệ thống xử lý nước thải tiên tiến: Sử dụng các phương pháp như xử lý sinh học, lọc màng, và khử trùng để loại bỏ các chất hữu cơ, chất rắn lơ lửng, và các chất hóa học độc hại.
• Giám sát chặt chẽ quy trình xả thải: Doanh nghiệp cần thường xuyên kiểm tra và giám sát chất lượng nước thải, đảm bảo rằng nước thải sau xử lý đạt các tiêu chuẩn quy định về môi trường.

7. Lợi ích của việc xử lý nước thải thực phẩm và đồ uống đúng cách

• Bảo vệ môi trường và cộng đồng: Xử lý nước thải đúng cách giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo nguồn nước sạch cho sinh hoạt.
• Nâng cao uy tín doanh nghiệp: Doanh nghiệp có trách nhiệm với môi trường sẽ nhận được sự tin tưởng từ cộng đồng và đối tác, tạo điều kiện phát triển bền vững.
• Giảm thiểu rủi ro pháp lý: Tuân thủ các quy định pháp lý giúp doanh nghiệp tránh được các khoản tiền phạt lớn và nguy cơ bị đình chỉ hoạt động.

Kết luận

Nước thải từ ngành thực phẩm và đồ uống, đặc biệt là sản xuất bia và tinh bột, chứa nhiều chất ô nhiễm có thể gây hại nghiêm trọng cho môi trường và sức khỏe con người. Việc áp dụng giải pháp xử lý nước thải thực phẩm tiên tiến là cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực, bảo vệ môi trường và duy trì sự phát triển bền vững.